Witaminy biorą udział w przebiegu podstawowych procesów biochemicznych, a ich niedobór prowadzi do zaburzeń funkcjonowania organizmu. Współcześnie działanie związków chemicznych tego typu wykorzystuje się zarówno w celach prozdrowotnych, jak i przy wykonywaniu zabiegów kosmetycznych. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, które witaminy sprawdzają się przy niwelowaniu konkretnych dolegliwości.
Witaminy dzielą się na rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) oraz wodzie (B, C, H). W kosmetologii stosuje się je do syntezy związków potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania skóry. Dzięki temu ich korzystne działanie służy m.in. procesom nawilżania, keratynizacji, antyoksydacji oraz ochronie przed promieniowaniem. Co więcej, sięga się po nie w celu zapobiegania powstawaniu szkodliwych związków. Poniżej opisane zostaną witaminy, na które warto zwrócić szczególną uwagę.
Witamina A (retinol)
Jest składnikiem wielu preparatów przeznaczonych dla skóry, kosmetyków do pielęgnacji ciała, specyfików regenerujących i ochronnych oraz środków służących do leczenia zaburzeń dermatologicznych (nadmierne rogowacenie i łuszczenie). Zalicza się ją do witamin młodości. Natomiast w kosmetykach najczęściej stosuje się retinol, związki estrowe, głównie octan i palmitynian retinolu, retinal, kwas retinowy i beta karoten.
Witamina A pobudza i reguluje podziały komórkowe, stymuluje syntezę kolagenu i elastyny oraz ułatwia keratynizację, przyspieszając w ten sposób odnowę naskórka. Warto wspomnieć, że retinol i retinoidy są najbardziej efektywnymi substancjami opóźniającymi procesy starzenia. Wygładzają i uelastyczniają skórę, likwidują drobne zmarszczki, redukują przebarwienia. Pobudzają też aktywność i zwiększają liczbę fibroblastów oraz włókien kolagenowych.
Najsilniejszą formą witaminy A jest kwas retinowy (tretinoina). Stosuje się go w celu zmniejszenia hiperkeratynizacji, udrożnienia ujść gruczołów łojowych oraz rozjaśnienia skóry. Tretinoinę można znaleźć jedynie w preparatach dermatologicznych, które są dostępne na receptę. Najsłabiej na skórę wpływają zaś estry witaminy A (palmitynian retinylu i octan retinylu). Wykazują one niewielkie działanie przeciwzmarszczkowe. Ich głównym zadaniem jest nawilżanie, zapobieganie łuszczeniu i rogowaceniu oraz spełnianie roli słabych antyoksydantów.
Witamina B2 (ryboflawina)
Witamina B2 przede wszystkim ułatwia oddychanie komórkowe. W kosmetyce sięga się po związek chemiczny tego typu, gdyż korzystnie wpływa on na regulację trądziku łojotokowego i różowatego oraz sprawdza się przy innych chorobach łojotokowych. Ryboflawinę stosuję się również do pielęgnacji jamy ustnej oraz włosów.
Witamina B3 (nikotynamid, PP)
W kosmetyce stosuje się ją w postaci niacynamidu. Co istotne, witamina B3 jest korzystna dla wszystkich rodzajów skóry. Stymuluje zarówno produkcję składników lipidowych (ceramidów), jak i elementów odpowiedzialnych za utrzymanie właściwego nawodnienia skóry. Dzięki temu działa przeciwzmarszczkowo, zmniejsza przeznaskórkową utratę wody oraz poprawia elastyczność i stan cery dojrzałej. Poza tym, witamina B3 posiada zdolność hamowania transportu melaniny z komórek barwnikowych do naskórka, co wykorzystuje się w walce z przebarwieniami. Warto również wspomnieć, że związek ten wspomaga działanie filtrów UV oraz pobudza naprawę zniszczeń komórek, spowodowanych promieniowaniem UV. Dodatkowo, niacynamid koi podrażnienia, przyspiesza gojenie i regenerację skóry oraz służy do leczenia łagodnych form trądziku.
Witamina B7 (witamina H, biotyna)
Reguluje wydzielanie łoju poprzez hamowanie aktywności gruczołów łojowych. Dlatego też stosuje się ją do leczenia trądziku i łojotokowego zapalenia skóry. Witamina B7 jest odpowiedzialna za utrzymanie prawidłowej gospodarki lipidowej skóry, działa przeciwzmarszczkowo oraz zapobiega łamliwości paznokci. Ponadto, można ją znaleźć w preparatach zapobiegających wypadaniu włosów oraz służących do mini liftingu.
Witamina C (kwas L-askorbinowy)
Występuje w 2 formach: lewoskrętnej i prawoskrętnej. Tylko pierwszy z wymienionych typów witaminy C wykazuje 100% biologicznej aktywności witaminowej i może być przyswajany przez organizm oraz wykorzystywany przez skórę. Kwas L-askorbinowy jest niezbędny do syntezy kolagenu i elastyny, jak również neutralizuje wolne rodniki i chroni wewnętrzne struktury komórki przed utlenianiem. Co więcej, działa przeciwzapalnie, lekko złuszczająco i rozjaśniająco.
Systematyczne stosowanie kwasu L-askorbinowego zmniejsza skłonności do występowania piegów i przebarwień. Związek ten doskonale sprawdza się przy skórach dojrzałych, wrażliwych i naczyniowych. Zmniejsza zaczerwienienia, poprawia mikrocyrkulację krwi oraz chroni ściany naczyń krwionośnych przed uszkodzeniami. Ponadto, witamina C jest bardzo pomocna przy niwelowaniu niedoskonałości pojawiających się w okolicach oczu, np. cieni. Natomiast w przypadku cery tłustej, redukuje wytwarzanie łoju skórnego.
Witamina C jest niezbędna do syntezy kolagenu. Dlatego też stosuje się ją w preparatach przeciwzmarszczkowych. Dodatkowo, kwas L-askorbinowy uznaje się za silny antyoksydant, który zwalcza wolne rodniki oraz wspomaga ochronę przeciwsłoneczną.
Witamina E (alfa-tokoferol)
Wzmacnia barierę ochronną skóry i, podobnie jak witamina C, jest silnym antyoksydantem. Hamuje rozwój stanu zapalnego, wzmacnia błony komórkowe i lipidy cementu międzykomórkowego. Stosuje się ją także w celu zmniejszenia różnych problemów związanych z nadmiernym opalaniem: rumienia, obrzęku, oparzenia czy uszkodzeń wywołanych promieniami UV.
Witamina E jest obecna w preparatach do opalania z faktorem SPF (może zwiększyć jego wartość nawet dwukrotnie). Co więcej, wykorzystuje się ją w kosmetykach do pielęgnacji cery wrażliwej, z przebarwieniami oraz do skóry z objawami starzenia się. Niekiedy określana jest wręcz mianem witaminy młodości. Często używa się jej w połączeniu z organicznym związkiem chemicznym typu A – do leczenia trądziku pospolitego i egzemy.
Witamina K
Witamina K wykazuje działanie przeciwkrwotoczne. W kosmetykach stosowana jest przy wszystkich rodzajach wynaczynień oraz problemach wynikających ze złego stanu naczyń krwionośnych. Związek tego typu nie tylko obkurcza i uszczelnia naczynka, ale także zmniejsza krwawienie i zapobiega tworzeniu się siniaków. Oprócz tego, witaminę K zawierają preparaty rozjaśniające i regenerujące skórę, na której wystąpiły zaczerwienienia i zniszczenia po długotrwałym działaniu słońca.
Witamina F (NNKT)
Jej tradycyjna nazwa to: niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Jest czynnikiem wzrostu, prawidłowego funkcjonowania skóry oraz odżywczym. Dzięki temu przyspiesza ziarninowanie i regenerację cery. Witaminę F wykorzystuje się w leczeniu: odleżyn, owrzodzeń, łojotoku, łuszczycy, trądziku, pęknięć i rozpadlin skórnych, oparzeń cieplnych i słonecznych I oraz II stopnia.
Witamina P
Jest mieszaniną bioflawonoidów (hesperydyny, rutyny, trokserutyny), które mają właściwości witaminy P. Sięgnięcie po ten związek poprawia elastyczność ścian naczyń włosowatych, hamuje utlenianie kwasu askorbinowego oraz przeciwdziała kruchości i łamliwości naczyń krwionośnych. Witamina P wykazuje również działanie przeciwzapalne. Dodatkowo, zwiększa odporność na infekcje wirusowe, wspomaga mikrokrążenie oraz zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych.
Wzbogacenie diety o opisane powyżej witaminy, a także równoczesne stosowanie ich w preparatach kosmetycznych, może wydłużyć korzystne działanie tych składników. Niemniej, nigdy nie należy przesadzać z dostarczaniem nawet tak dobroczynnych związków chemicznych. Może się to bowiem skończyć ich nadmiarem w organizmie, czyli hiperwitaminozą.
O Autorce:
Klaudia Tobiś – swoją główną pasję, czyli kosmetologię, realizuje poprzez pracę w salonie kosmetycznym Qclinique. Wiedzę zdobytą podczas studiów w Wyższej Szkole Inżynierii i Zdrowia w Warszawie sukcesywnie poszerza, biorąc udział w szkoleniach i kursach. Jest osobą pełną entuzjazmu, z optymistycznym podejściem do życia.


Świetny post. 🙂 Dowiedziałam się mnóstwo ciekawych rzeczy, zwłaszcza o witaminie B3.
Ania ostatnio opublikował…ratunku! moje dziecko jeszcze nie chodzi!
Z witaminą B3 trzeba postępować wyjątkowo ostrożnie przy przekraczaniu dziennej dawki, bo często kompleksy witamin potrafią mieć setki/tysiące procent takiego zapotrzebowania, a w odróżnieniu od wielu innych witamin, w przypadku B3 skutki uboczne bywają zauważalne (szczegóły na Wikipedii).
Grzegorz Deuter ostatnio opublikował…Oczyszczające działanie czystka
Co do witaminy A, nawet te słabsze związki pomagają w pobudzeniu komórek skóry do podziałów i wytworzeniu nowych naczyń krwionośnych. W jakiejś książce czytałam, że palmitynian daje widoczne efekty po kilku miesiącach stosowania. Ale nie było informacji o wymaganym stężeniu w kremie, aby te efekty były jakoś super widoczne.
Potężna dawka wiedzy. Brakuje jednak rozwinięcia trochę więcej o witaminie F, która tak naprawdę jest bardzo mało znana.
witaminy to podstawa ! 🙂 bardzo fajny i ciekawy wpis 🙂
pozdrawiam
Fajny wpis. Najlepiej stosować kompleks witamin zamiast brać je oddzielnie. No i zdrowe odżywianie to bardzo ważna rzecz bo dużo tych składników przecież jest w owocach i warzywach 🙂 Podobno kiszona kapusta ma bardzo dużo witaminy c 🙂
Witamina C jest niezastąpiona 🙂 Nie dość, że pozytywnie wpływa na odporność, to jeszcze poprawia urodę.
Fajny opis witamin w pigułce 🙂 Mogłyby być wszystkie, np jeszcze witamina D. Skąd ją pozyskiwać jeśli chodzi o dietę?
Witaminę D pozyskujemy głównie przez naświetlanie latem przez słońce, zimą warto się suplementować dobrej jakości witaminą D3. Dobrym źródłem (nie tylko wit. D) są ekologiczne jajka kurze z oznaczeniem „0”, tzw. zerówki.
Grzegorz Deuter ostatnio opublikował…MMS mineralne panaceum – dr Antje Oswald
Bardzo ciekawe zestawienie witamin. Ostatnio słyszałam, że także witamina B12 jest dla nas bardzo ważna. Możesz coś o niej napisać?
Może kiedyś mi się uda, obecnie zbieram wiedzę w tym zakresie.
Grzegorz Deuter ostatnio opublikował…Miód manuka – właściwości, zastosowanie i wpływ na organizm
Super wpis, wszystkie witaminy świetnie opisane – o niektórych właściwościach nawet bym nie pomyślała 😉
Moda na zdrowie ostatnio opublikował…Stylizacje-inspiracje: Modne fryzury damskie i upięcia włosów
Największą skarbnicą witamin są Jajka, maja w sobie mnóstwo witamin: A,D,E,K, B12 . Nie wspomnę już o dodatkowych składnikach typu żelazo 🙂
Dlatego powinniśmy jeść jajka , najlepiej na miękko lub lekko ścięta jajecznica 😉
Pozdrawiam
Świetny artykuł. Ja jednak boję się, że nie zawsze moja dieta się uda jak np. w pracy oboadu nie zjem. I dlatego biorę (…). Dwa razy dziennie łykam i przynajmniej nie boję się o paznokcie i włosy, ale i tak staram się jeść zdrowo i różnorodnie jak w artykule/.